Examinering

Het examen is een instrument om vast te stellen waar iemand staat in zijn ontwikkeling tot een veilig werkende professional. Samen met partnerorganisatie eX:plain en de door SSVV erkende examencentra kijken we hoe we examens en examinering verder kunnen verbeteren.

Deze pagina beschrijft algemene uitgangspunten voor de examens van SSVV. 

Toetsen van kennis en kunde

Met een B-VCA-, VOL-VCA- of VIL-VCU-diploma tonen achtereenvolgens medewerkers, operationeel leidinggevenden en intercedenten aan dat zij de basiskennis in huis hebben die nodig is om veilig en gezond te werken. Tijdens een examen bij een door de SSVV erkend examencentrum worden zij hierop getoetst.

Werken aan toegankelijke en relevante examens

Het examen is een belangrijke eerste stap in veilig en gezond werken. Daarna zal iemand de bijbehorende vaardigheden in de praktijk moeten ontwikkelen, bijvoorbeeld onder begeleiding van een ervaren collega.

VCA-examens vinden dagelijks en door het hele land plaats. De basis is het beeldschermexamen, maar er zijn ook voorleesexamens. Examens kunnen behalve in het Nederlands ook in andere talen worden gevolgd.

De SSVV wil de toegankelijkheid van examinering zo groot mogelijk maken. In dat kader proberen we onze examenvragen zo begrijpelijk mogelijk te formuleren en maken we veel gebruik van beeld. Ook denken we actief na over hoe we mensen kunnen helpen die moeite hebben om hun examen te halen. Bijvoorbeeld omdat ze niet goed met een computer overweg kunnen, niet goed kunnen lezen of last hebben van faalangst. 

Examenkandidaat

Examenkandidaten kunnen zich via hun bedrijf of rechtstreeks bij een erkende exameninstelling opgeven voor een VCA of SOG-P examen. In 2017 is gestart met het erkennen van opleiders. Inmiddels is er een lijst van erkende opleiders beschikbaar voor de SOG-P kwalificaties.

Als u wilt weten bij welk examencentrum u examen heeft gedaan, kunt u dat vinden in het Centraal Diploma Register. Als u daar uw naam en geboortedatum invoert, ziet u uw registratie staan met rechts de naam van het examencentrum. Als uw gegevens onjuist worden weergegeven of u bent niet zichtbaar in het Centraal Diploma Register en u weet via welke exameninstelling u examen heeft gedaan kunt u het beste contact opnemen met die exameninstelling. 

Taalniveau van onze examens

Taal kunnen lezen en begrijpen. Dat is belangrijk om examen te kunnen doen. Maar ook om veilig en gezond te kunnen werken. Want daarvoor moet u aanwijzingen en instructies goed kunnen lezen. Bij voorkeur in het Nederlands In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben zij ook moeite met digitale vaardigheden. Dat is ongeveer 1 op de 6 mensen in Nederland. U hoeft zich dus niet te schamen als u niet goed kunt lezen. Probeer hier, hoe moeilijk ook, open over te zijn. Want als anderen niet weten dat u moeite heeft met lezen, kunnen er in uw werk gevaarlijke situaties ontstaan.

Twijfelt u of u de taal in onze examens begrijpt? Dan hebben wij tips voor u:

  • Meet uw taalniveau met een gratis Basismeter. U weet binnen 15 minuten of u aanvullende taallessen nodig hebt. Het examen b-VCA en de theorie SOG-P examens hebben taalniveau A2 (1F), het VOL-VCA en het VIL-VCU examens hebben taalniveau B1 (2F).
  • De Stichting Lezen & Schrijven kan helpen om beter te worden in het lezen, schrijven en begrijpen van de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld met lessen of een taalcoach.
  • We hebben een overzicht gemaakt van belangrijke begrippen die kunnen voorkomen in een examen. Dit zijn vaktermen die iedereen moet begrijpen om veilig te kunnen werken. Deze lijst is beschikbaar in meerdere talen en kan u helpen tijdens de opleiding of als voorbereiding op het examen. De begrippenlijsten staan hier.

Examencentra

Een examencentrum verkoopt VCA en SOG examens aan bedrijven, opleiders en individuele kandidaten. Deze verkrijgen zij van SSVV. De exameninstelling zorgt voor de administratieve afhandeling, verstrekt een diploma en zorgt voor registratie in het Centraal Diploma Register. Een aantal examencentra geeft een pasje uit als extra service, dit is niet verplicht. Dergelijke pasjes zijn alleen bedoeld om uw gegevens eenvoudig in het Centraal Diploma Register op te kunnen zoeken. Een pasje is geen vervanging van een diploma; er zijn immers geen echtheidskenmerken op aanwezig.

Voor SOG-P exameninstellingen zijn de praktijkexamens een bijzonder aandachtspunt. Aanmelden van kandidaten kan alleen als deze kandidaten zijn opgeleid door een SSVV erkende opleider. Per 1 juni 2018 mogen bij SOG praktijkexamens alleen nog erkende examinatoren worden ingezet.

Erkenning aanvragen als examencentrum

Toetredingseisen Erkenning Examenbureau VCA

Om voor erkenning als Examencentrum VCA in aanmerking te komen, moet de onderneming minimaal voldoen aan een aantal voorwaarden.

Proces

  • Dien de aanvraag voor erkenning vóór 1 april in bij SSVV om in aanmerking te komen voor beoordeling tot erkenning in het volgende kalenderjaar. Het aanvragen van erkenning kan alleen via het aanvraagformulier.
  • Onvolledig ingevulde of onjuiste aanvragen worden niet in behandeling genomen.
  • Een eerste beoordeling van de aanvraag a.d.h.v. de hierboven beschreven voorwaarden zal, door zowel SSVV als de Examenkamer, plaatsvinden binnen 6 weken na het verstrijken van de uiterste inzenddatum. Nadat SSVV een oordeel heeft geveld, wordt u schriftelijk op de hoogte gebracht.
  • In het daaropvolgende laatste kwartaal van het kalenderjaar waarin de aanmelding plaatsvindt, zal een uitgebreide initiële audit uitgevoerd worden a.d.h.v. het dan actuele Handboek VCA. Het beoordelen van een professionele examinering in een door u verzorgd examentraject is onderdeel van de initiële audit.

Kosten

Kosten voor toetreding tot het VCA-examenstelsel : € 10.000,-

Deze kosten zijn voor:

  • Begeleidingsuren tijdens erkenningstraject;
  • Initiële audit;
  • Onafhankelijk toezicht als onderdeel van erkenning;
  • Beperkt aantal begeleidingsuren na erkenning (Secretarieel, ICT, Regelgeving en Compliance);
  • Basistarief examencentra (eerste jaar);
  • Herhalingsaudit in eerste jaar van erkenning;
  • Vergoeding voor toetreding tot een zorgvuldig opgezet en goedlopend examenstelsel.
  • Bovengenoemde kosten staan volledig los van het eindoordeel of uw organisatie voor erkenning in aanmerking komt.

Systeemeisen voor Computer Based Testing

Computer Based Testing (CBT-afname) heet ook wel een beeldschermexamen. 

Last van een storing bij het CBT-examen VCA/SOG?

Voor het afnemen van examens via beeldscherm gelden de volgende vereisten:

Systeemeisen:

Ondersteund door Questionmark

  • Windows 10, kijk voor system requirements op de website van Microsoft
  • Windows 11, kijk voor system requirements op de website van Microsoft
  • Firefox
  • Google Chrome (advies)
  • Geluidskaart
  • Aansluiting voor hoofdtelefoon (en een hoofdtelefoon bij voorkeur met volumeregelaar, oordopjes zijn niet wenselijk)

Beeldscherm:    

  • Minimaal resolutie van 1280 x 1024.
    • Bij een lagere resolutie kunnen examenvragen buiten het blok vallen.

Voor QMP:

  • Het nadrukkelijke advies is om voor de VCA examinering minimaal versie 6.1.37.10 te gebruiken op alle examen devices (email met aankondiging hiervan volgt in jan.2024)
  • U kunt controleren welke versie u in gebruik heeft via de knop "Lanceren" op deze pagina van de leverancier.
  • Geluidsvolume controleren voor de start van het examen

Extra eisen SOG-examens Gasmeten en Buitenwacht

  • SOG:
    • Gasmeten algemeen
      • Adobe Reader moet geïnstalleerd en up-to-date zijn.
      • Browser moet Adobe Reader kunnen aanroepen.
    • MPCE (multimediaal praktijkgericht computerexamen) Buitenwacht (incl. proefexamen)
      • Adobe Reader moet geïnstalleerd en up-to-date zijn.
      • Browser moet Adobe Reader kunnen aanroepen.
      • Absoluut noodzakelijk is een aangesloten koptelefoon voor iedere kandidaat.

Voor beide examens geldt het volgende dringende advies:
Een te klein scherm kan leiden tot het onnodig moeizaam leesbaar maken van opdrachten in het examen, met alle gevolgen van dien. Een beeldscherm kleiner dan 13 inch is onwenselijk, ongeacht de resolutie en helderheid van het scherm. Wij adviseren dan ook met klem om te zorgen voor een voldoende groot scherm.

LET OP:

  • Een aanwijsapparaat is verplicht waarbij ons advies is om te kiezen voor een muis.
  • Android: kan en mag niet gebruikt worden. Voor Android is geen secure browser beschikbaar.
  • iPad: op de iPad is de resolutie niet toereikend, ook wordt de iPad afgeraden i.v.m. vraagvormen die op een Ipad niet beantwoord kunnen worden.
  • VmWare en Citrix: kan niet gebruikt worden. De Questionmark Secure Browser ondersteunt dit niet.
  • Zorg ervoor dat de automatische updates niet tijdens een examen plaatsvinden! Dit ter voorkoming van aanpassingen aan de systemen waarop succesvol wordt geëxamineerd.
  • Gebruik het proefexamen van de betreffende examenlijn om te testen of aan alle vereisten is voldaan.
  • Het verkeer van en naar domein questionmark.eu, buiten de Proxy server om laten lopen. Dit is volkomen beveiligd, dus extra controle via die proxy is niet nodig en vertraagt alleen maar.
  • De Secure Browser controleert of bepaalde programma’s, waarmee externe communicatie dan wel screen capture mogelijk is, aanstaan. In die situatie zal het examen niet opgestart worden.
    Veel voorkomende programma’s die het opstarten belemmeren en vaak onbewust op de achtergrond meedraaien zijn:
    • Outlook
    • Win VNC
    • Skype (for Business)
    • Teamviewer
      (Dit zijn slechts enkele voorbeelden)
  • Deze  uitzetten of zodanig configureren dat ze niet automatisch opstarten.
  • Vooraf grondig testen of de PC-configuraties fixed zijn en het netwerk voldoende capaciteit heeft en hierin stabiel is. In testsituatie uitgaan van het maximaal aantal kandidaten, het (eventuele) overige dataverkeer en de examens die afgenomen gaan worden.
  • Zorg dat er tijdens de examenafname een ICT-functionaris stand-by die eventuele problemen met netwerk, hard- en/of software kan oplossen.

Testexamen

  • Logingegevens voor het testexamen: examentest/examentest
  • Het testexamen is een combinatie van een test met het voorleesexamen, een test met 40 vragen en de secure browser test.

Het Centraal Diploma Register

De examencentra registreren de door hen uitgereikte diploma's in het Centraal Diploma Register (CDR). Met het CDR kan worden nagegaan of iemand een geldig VCA- of SOG-diploma heeft. Diplomahouders kunnen met het CDR de geldigheid van hun diploma controleren, zodat ze weten wanneer het tijd is om opnieuw examen te doen. In het CDR staan:

  • VCA-diploma's (B-VCA, VOL-VCA en VIL-VCU);
  • Diploma's en certificaten voor opleidingen uit de SSVV Opleidingengids op het gebied van petrochemie en steigerbouw.

De gegevens uit het CDR staan ook op het Digital Safety Passport (Deltalinqs) en het Digitaal Veiligheidspaspoort (railAlert).

Veelgestelde vragen

Identificeren en privacy

Wat zijn geldige identiteitsbewijzen om te kunnen deelnemen aan het examen?

Om aan een examen deel te kunnen nemen, moet u zich kunnen identificeren met een geldig identiteitsbewijs.

 

De volgende fysieke documenten worden geaccepteerd als identiteitsbewijs binnen het VCA-stelsel:

o    Paspoort,

o    Nederlandse identiteitskaart,

o    ID-kaart uit een EER-land

o    Nederlands vreemdelingendocument.

o    Een rijbewijs afgegeven door een overheidsinstantie binnen de EER-landen (mits voorzien van pasfoto)

 

De volgende documenten worden niet geaccepteerd:

o    Willekeurige pasjes en kaarten,

o    Een rijbewijs van buiten de EER-landen,

o    Een verlopen identiteitsbewijs, paspoort of rijbewijs,

o    Een kopie van een paspoort, ID-kaart, rijbewijs of vreemdelingedocument,

o    ID-kaart van buiten de EER-landen,

o    Vreemdelingendocument afgegeven in een ander land dan Nederland.

 

Voor meer informatie zie https://www.rijksoverheid.nl/. Kandidaten opgenomen in een detentiecentrum die niet beschikken over een legitimatiebewijs zoals hierboven beschreven dienen zich te legitimeren met een (detentie)verklaring voorzien van een (recente en gelijkende) foto van de kandidaat.

Ik ben mijn identiteitsbewijs kwijt en ik heb al een nieuwe aangevraagd. (Hoe) mag ik aan het examen deelnemen?

Om aan het examen deel te mogen nemen moet u een geldig identiteitsbewijs meenemen.

Een kandidaat is een migrant en heeft geen verblijfsvergunning of ander document waarmee hij zich kan legitimeren. Hoe kan hij aan het examen deelnemen?

Om aan een examen deel te kunnen nemen, moet een kandidaat zich kunnen identificeren met een geldig identiteitsbewijs.

Mijn identiteitsbewijs is beschadigd. Mag ik aan het examen deelnemen?

Een identiteitsbewijs met een beschadiging bij de echtheidskenmerken is ongeldig. Om aan het examen deel te nemen moet u een geldig identiteitsbewijs meenemen.

Waarom hebben jullie mijn persoonlijke gegevens nodig?

Persoonlijke gegevens hebben wij nodig voor registraties, aanmeldingen, facturen en voor certificeringen. In ons privacystatement staat hoe wij (als verwerkingsverantwoordelijke) omgaan met uw privacy.

Kan ik mijn gegevens inzien, laten wijzigen of verwijderen?

U heeft recht op inzage in uw gegevens, correctie of verwijdering. Hiervoor kunt u via data@explain.nl een verzoek indienen. Om misbruik te voorkomen kunnen wij u daarbij vragen om u te identificeren. U krijgt binnen 4 weken een reactie. Voor het melden van een datalek kunt u hetzelfde e-mailadres gebruiken.

Hoe krijg ik contact met de Functionaris Gegevensbescherming?

U kunt via data@explain.nl contact opnemen met onze Functionaris Gegevensbescherming.

Het diploma

Ik ben mijn VCA-diploma kwijt, wat kan ik nu doen?

Het is niet mogelijk een duplicaat aan te vragen. Toch kunt u wel aantonen dat u het diploma behaald hebt: als u bent opgenomen in het Centraal Diploma Register VCA en u kunt zich legitimeren dan is dit voldoende.

Ik ben mijn pasje kwijt. Wat kan ik nu doen?

Pasjes worden niet standaard verstrekt. Alleen met het diploma en/of de registratie in het Centraal Diploma Register VCA kunt u aantonen dat u het VCA-examen heeft behaald. Indien u toch een pasje heeft ontvangen bij uw diploma, dan neemt u hiervoor contact op met het Examencentrum VCA dat het examen heeft afgenomen.

Hoe kan ik beoordelen of een diploma geldig is?

Op een geldig diploma is het VCA-logo vermeld en met het diplomanummer kunt u nagaan of het diploma in het Centraal Diploma Register VCA is geregistreerd.

De registratie in het Centraal Diploma Register is leidend. De kandidaat kan daarnaast van het examencentrum een diploma ontvangen. Een VCA diploma en een VCA pasje is niet verplicht, als een examencentrum daarvoor kiest, dan moeten de gegevens overeenkomen met de gegevens zoals zij staan vermeld in het CDR. 

Een voorbeeld van het huidige diploma vindt u hier.

Mijn diploma is verlopen, wat kan ik nu doen?

Als de geldigheidsduur van het diploma is verlopen, moet u opnieuw examen doen.

Welke buitenlandse diploma's zijn gelijkwaardig aan VCA?

Informatie over gelijkwaardige buitenlandse diploma’s vindt u hier.