Opleiding

Opleiding is een belangrijk instrument om te leren hoe je veilig en gezond kunt werken. We kijken hoe we opleiding een stevige plek kunnen geven in onze schema's, werken met onze branches aan het stroomlijnen van het opleidingsaanbod voor risicovolle taken en denken na over nieuwe en innovatieve toepassingen.

SOG Petrochemie

Bekijk het actuele opleidingsaanbod voor specifieke risicovolle taken in de petrochemie.

Naar SOG-P overzicht

Naar SOG-P actueel

De VCA-checklist als basis

Opleiding is een belangrijk thema binnen VCA. Medewerkers moeten de vakinhoudelijke kennis en kunde in huis hebben die nodig is voor de uitvoering van hun werkzaamheden, en moeten via een diploma B-VCA of VOL-VCA aantonen dat zij weten hoe ze veilig en gezond kunnen werken. Ook moeten ze specifieke kennis en kunde hebben om specifieke risicovolle taken en werkzaamheden in een risicovolle omgeving uit te voeren.

Onze werkgroep Opleidingen bewaakt de invulling van deze en andere opleidingsgerelateerde onderdelen van de checklist. Dit doen we vooral door kaders te stellen, bijvoorbeeld in de vorm van eind- en toetstermen voor B-VCA, VOL-VCA en VIL-VCU. VCA-opleiders kunnen op basis hiervan hun opleidingen en lesmateriaal inrichten.

We hechten veel waarde aan goede VCA-opleidingen, maar laten het op dit moment aan de markt om hier verder invulling aan te geven. Als gevolg daarvan hebben we beperkt rechtstreeks contact met VCA-opleiders. Wel hebben we regelmatig overleg met de NRTO, de branchevereniging voor trainen en opleiden.

Opleiden voor een VCA-diploma

Het VCA-diploma is een belangrijke hoeksteen en geldt als een verplichting voor uitvoerende en operationeel leidinggevende medewerkers in diverse branches in de Nederlandse industrie. Van VCA-opleiders wordt daarom geëist dat zij:

  • het belang van het VCA-examenstelsel onderkennen en onderschrijven,
  • zich realiseren dat zij ketenverantwoordelijkheid dragen en van andere deelnemers eisen dat zij het belang van het VCA-examenstelsel en de VCA onderkennen en onderschrijven,
  • een actieve bijdrage leveren aan de versteviging van het VCA-examenstelsel,
  • kunnen aantonen dat de vertrouwelijkheid van de inhoud van de Centrale Itembank voor de VCA-examens door hen geborgd is,
  • de voor dit examenstelsel gewenste en benodigde scheiding van opleiden, examineren en toezicht onderschrijven daar invulling aan geven en naar handelen,
  • financieel solide zijn en blijven en betalingsverplichtingen nakomen.

Goed om te weten voor opleiders:

  • De eind- en toetstermen (ETT) voor de verschillende VCA-examens worden op onze website gepubliceerd en actueel gehouden. Deze ETT en een korte toelichting op wijzigingen, staan hier. Het boek ‘Toelichting Eind- en toetstermen’ kunt u in onze webshop bestellen.
  • Om veilig en gezond te kunnen werken, moet een kandidaat aanwijzingen en instructies goed kunnen lezen en begrijpen. Daarom is het soms nodig om moeilijkere woorden te gebruiken in het examen. In de begrippenlijst staat in meerdere talen een overzicht van belangrijke vaktermen die kunnen voorkomen in de VCA-examens.
    Ga naar de begrippenlijst.

Meer informatie over opleiding

Alfons Buijs (SSVV)
buijs@ssvv.nl

Nieuws over opleiding

Opleidingen voor specifieke risicovolle taken

In de SSVV Opleidingengids (SOG-P) werken we met onze branches aan een effectief opleidingsaanbod voor specifieke risicovolle taken. Met de instructies, trainingen en opleidingen uit de SOG-P kunnen bedrijven voldoen aan de eis van VCA dat hun medewerkers specifieke kennis en kunde moeten hebben om specifieke risicovolle taken en werkzaamheden in een risicovolle omgeving uit te voeren. Het aanbod is een aanvulling op de reguliere beroeps- en VCA-opleidingen en gaat onder andere over:

  • Werken met gevaarlijke stoffen
  • Verplaatsen van lasten
  • Werken aan kritische apparatuur
  • Werken in besloten ruimten
  • Werken op hoogte
  • Werken met arbeidsmiddelen

Ook de Generieke Poortinstructie, een initiatief van de leden van de Governance Code 'Veiligheid in de Bouw', maakt deel uit van de SOG.

Minder uitzoekwerk

Aannemers kunnen de SOG-P gebruiken om te bepalen wat hun medewerkers moeten weten en kunnen om risicovolle taken uit te voeren, hoe zij de benodigde kennis en ervaring kunnen opdoen en hoe zij hierop worden getoetst. Opdrachtgevers kunnen de SOG-P gebruiken om te bepalen welke eisen zij mogen stellen aan de mensen die zij risicovolle taken laten uitvoeren. Dit scheelt beide partijen veel uitzoekwerk.

Vertrouwde kwaliteit

De SSVV werkt met de SOG-P aan het zo goed mogelijk beheersen van risico's die zijn verbonden aan de uitvoering van specifieke risicovolle taken. Dit verkleint de kans op incidenten. Door elkaars expertise te benutten, elkaars initiatieven collegiaal te toetsen en samen na te denken over waar een goede opleiding nu eigenlijk aan moet voldoen, bouwen de aangesloten branches aan een kwalitatief sterk en betrouwbaar opleidingsaanbod. Opdrachtgevers kunnen ervan op aan dat medewerkers van aannemers die een opleiding uit de SOG-P hebben gevolgd, hun vak beheersen en gekwalificeerd zijn om het werk uit te voeren. Ook wanneer die opleiding door een andere branche wordt aangeboden.

Niet opnieuw het wiel uitvinden

Door instructies, trainingen en opleidingen te bundelen, hoeven de branches niet opnieuw het wiel uit te vinden: als een andere branche al een bepaalde opleiding aanbiedt, hoeft u die niet zelf op poten te zetten. In plaats daarvan kunnen de branches hun energie steken in het verbeteren van de bestaande opleidingen en het ervoor zorgen dat die elkaar zo goed mogelijk aanvullen.

Erkenning SOG-P opleiders

Wilt u erkend worden als SOG-P opleider? Vraag informatie over het erkenningstraject en de kosten aan via sog@ssvv.nl

 

Download

In het Handboek Opleidingscentrum SOG staan de voorwaarden, eisen, regels en richtlijnen waar opleidingscentra aan moeten voldoen om erkend te worden en te blijven als opleidingscentrum SOG-P.

Actuele ontwikkelingen

Vernieuwing VOL-VCA

Leidinggeven is een vak apart. We constateren dat belangrijke leiderschapsaspecten niet of onvoldoende aan bod komen in de bestaande VOL-VCA-opleidingen. Denk aan communiceren, coachen, monitoren en vooruitkijken. Operationeel leidinggevenden verdienen een eigen opleiding en toetsing gericht op de vaardigheid van het veilig leidinggeven. Daarom werken we samen met Crisislab aan een herziening van de VOL-VCA-opleiding. Hierbij bouwen we voort op de bevindingen van een pilot die we in 2018 met partners van Chemelot hebben uitgevoerd. In deze pilot zijn acht operationeel leidinggevenden getraind in de leiderschapsvaardigheden die nodig zijn bij het werken in risicovolle omgevingen.

De pilot heeft op 23 en 24 september 2019 een vervolg gekregen. Negen operationeel leidinggevenden van ENGIE zijn op de RDM Training Plant getraind in de leiderschapsvaardigheden die nodig zijn bij het werken in risicovolle omgevingen. Ze oefenden met acteurs en hielden een portfolio bij op basis van de principes van het FAB-CM (Factfinding, Analyse, Besluitvorming, Communicatie en Monitoring) model. Tijdens een terugkomdag wordt bekeken wat de deelnemers hebben opgestoken en in hoeverre zij de opgedane kennis en inzichten in de praktijk hebben kunnen toepassen. Na afloop van de pilot krijgen de deelnemers hun diploma VOL-VCA.

Leerling, volwassene en meester veilig werken

In 2018 hebben we het Leerling Volwassene Meester model ontwikkeld, met als doel de ontwikkeling van het aspect veilig werken op een eenduidige manier op te nemen in de branchespecifieke beroepscompetentieprofielen. Een eenduidig en gestandaardiseerd competentie-/groeimodel helpt opdrachtgevers onderscheid te maken binnen de teams van hun opdrachtnemers. Opdrachtnemers kunnen hiermee op hun beurt hun ervaring beter inzichtelijk maken. Het LVM-model helpt verwachtingen over en weer expliciet te maken, zodat bij de uitvoering van het werk duidelijk is wie welke verantwoordelijkheid heeft en wie waarop let. Helder maken welk gedrag je wilt zien van iemand die veilig werkt, maakt het makkelijker om veiligheid te bespreken én hiernaar te handelen.

Naar een totaaloverzicht van opleidingen voor risicovol werk

Branches gaan verschillend om met de organisatie, invulling en kwaliteitsborging van hun opleidingen. Zo zoekt de een aansluiting bij een beroepsopleiding, terwijl de ander een losse training opzet. Sommige branches werken met competentieprofielen, terwijl andere branches met richtlijnen werken. En waar sommige branches via de opleiding op kwaliteit sturen, doen andere branches dat via het examen.

In de Stuurgroep SOG gaan we in gesprek over deze verschillen. Niet met het doel deze allemaal glad te strijken, maar wel om zeker te stellen dat ze bijdragen aan een opleidingsaanbod met een voor iedereen herkenbare en acceptabele kwaliteit. Waar dat niet het geval is, zetten we in op harmonisatie.

Op termijn willen we de SOG uitbouwen tot een totaaloverzicht waarmee opdrachtgevers en opdrachtnemers de voor arbeidsveiligheid relevante opleidingsstructuur van branches makkelijk kunnen scannen en vergelijken.