Handelen in de geest van VCA en VCU
De SSVV besprak met de coördinatoren van de 25 certificatie-instellingen die voor VCA en VCU mogen certificeren hoe de kwaliteit van certificering naar een nog hoger niveau kan worden getild. De centrale vraag: hoe zorg je ervoor dat je tijdens een audit in de geest van VCA en VCU handelt en niet alleen onderdelen van de twee checklists afvinkt?
Eerdere harmonisatiebijeenkomsten stonden vooral in het teken van het stellen en beantwoorden van vragen over de interpretatie van de eisen uit de checklists. De SSVV gooit het als organisator over een andere boeg, met veel discussie en twee thematische workshops waarin wordt verkend wat dat ‘handelen in de geest van VCA en VCU’ nu eigenlijk inhoudt.
De bijeenkomst wordt afgetrapt met een aantal stellingen. ‘Is de harmonisatiebijeenkomst een moetje?’ De bezoekers grijpen naar hun telefoon en vullen hun antwoord in. Op de schermen zijn de antwoorden meteen terug te zien; 21% vindt het inderdaad een moetje, maar een grote meerderheid (79%) niet. De opening zet meteen de toon. Het wordt een bijeenkomst waar moeilijke vragen niet vermeden worden.
De workshops gaan over de taakrisicoanalyse (TRA) en de VGM risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). De coördinatoren gaan hier aan de slag met praktijkvoorbeelden en casussen. Een welkome vernieuwing volgens een van de bezoekers: “eerdere bijeenkomsten raakten de praktijk veel te weinig”. Voor een ander is deze nieuwe opzet even wennen; het was toch ook wel fijn om zoals vroeger gewoon je vragen te kunnen stellen.
Theorie en praktijk
De brug tussen theorie en praktijk is een belangrijk thema tijdens de bijeenkomst. Dit komt terug tijdens de workshop TRA-gisch, waarin twee acteurs een audit naspelen. Als in de sketch slechts de VCA-checklist wordt afgevinkt en niet naar de praktijk wordt gekeken, is de grote Utrechtse zaal al snel te klein. “Jij was er bij mij nooit doorheen gekomen”, zegt Dirk van der Kerke, directeur van Safex Certificatie Instelling. “Als certificatie-instelling wil je het bewustzijn over veiligheid binnen een bedrijf vergroten. Dat doe je niet door een checklist af te vinken, maar door met de klant samen naar de praktijk te kijken.”
Dat zegt ook Albert Voet, een van de grondleggers van VCA in België. “Bewustzijn is essentieel. Daarom zeg ik altijd; leg het waaróm van een regel uit, in plaats van dat je alleen de regel benoemt. Het dragen van laarzen vind ik altijd een goed voorbeeld. Zeg tegen een werknemer dat zijn broekspijpen over zijn laarzen heen moeten en hij vergeet het een dag later. Maar leg uit dat bijtende vloeistoffen langs de pijpen in de laarzen kunnen lopen, en hij zal altijd de pijpen over laarzen dragen. Dat is nodig, anders creëer je een papieren veiligheid.”
Voor een goed veiligheidsbewustzijn bij gecertificeerde bedrijven is een goed, eenduidig verhaal van de certificatie-instellingen nodig, zeggen veel bezoekers tijdens de bijeenkomst. “Het kan niet zo zijn dat de één A zegt bij de ene klant en de ander B bij de volgende klant”, zegt van Der Kerke. “Dat wringt in de praktijk regelmatig. Klanten weten dan niet waar ze aan toe zijn.”
MD 22
Tijdens de workshop over de RI&E ontstaat een stevige discussie over de MD 22, die in de nieuwe VCA 2017/6.0 verplicht is gesteld. MD 22 is een ‘mandatory document’ van het International Accreditation Forum dat aanvullende eisen stelt aan het certificeren van gezondheids- en veiligheidsmanagementsystemen. Volgens Rogier Broerse, lead auditor bij BSI, is de SSVV niet duidelijk over hoe de MD 22 in relatie tot VCA moet worden geïnterpreteerd en toegepast. “Dit zorgt voor verwarring bij onze klanten, maar ook bij de certificatie-instellingen zelf.”
De discussie loopt soms hoog op, maar het wordt wel gewaardeerd dat daar ruimte voor is. Dit blijkt wanneer dagvoorzitter Joost Hoebink de zaal aan het eind nog eens een aantal stellingen voorlegt en afsluit met de vraag om een rapportcijfer te geven voor de bijeenkomst. Het publiek grijpt voor de laatste keer naar de telefoon en beoordeelt de eerste centrale harmonisatiebijeenkomst ‘nieuwe stijl’ met een ruime voldoende. Een waardevolle bijeenkomst, met ruimte voor verbetering. De SSVV-werkgroep Harmonisatie gaat met de verbetersuggesties aan de slag.
De volgende harmonisatiebijeenkomst vindt plaats op woensdag 9 oktober 2019.